A l’epica neulitica, a pupulazione torna sidentaria. Cauria hè un pianu chi si trova tra a piaghja di Tizzanu è a muntagna di Cagna. Ghjè dunque un locu pè fà l’allevu è l’agricultura.
Per u visitatore chì a si spasseghja per ssi carrughji bastiacci, a piazza san niculà risorge cume un balcone nantu à mare, chì s’apre nantu à l’isula d’Elba è e coste tuscane.
"A Corsica hè una muntagna indè u mare…". Sse parole famose di u geugraffu tedescu Friedrich Ratzel, sò aduprate à spessu da prisentà a geugraffia di a Corsica.
A ghjesgia San Ghjuvan battista di A porta d’Ampugnani compia in lu 1707 è u so magnificu campanile, edificatu ellu in lu 1720, facenu parte di sse ghjesgie dette barocche edificate trà u 17 seculu è u 18 seculu in Corsica.
Quale hè ch’un ha mai intesu parlà di u bellissimu golfu di Portu è più particularmente di a cala di u ghjirulatu ? Tra Scandula è Piana, u locu un po esse toccu solu à pedi o per mare.
Edificatu versu u 1910, da a "société des hotels corses", l’usteria di e "roches rouges" mette in risaltu, à modu soiu, a cuntinuità di u sviluppu di u turisimu in Corsica.
Alzata à u 12 seculu, a ghjesgia San Michele di Muratu in lu Nebbiu, hè situata à 475 metri d’altitudine nantu una pianiccia à u centru di a valle da ch’elli si possi cuncoglie a ghjente di tutti i cuntorni.